In het Financieele Dagblad van 10 november 2018 stond een artikel van Jim Stolze over de 10 geboden voor een presentatie. Het betrof de 10 geboden van de organisatie van TED Conferenties in Amerika, waarvan ook de lokale TEDx een afgeleide is. Voor een voorbeeld daarvan klik hier.
Op ’n paar van die 10 geboden wil ik graag ingaan:
3. Doe niet moeilijk. Breng complexe zaken terug naar de essentie. Geef voorbeelden. Leg uit door middel van verhalen en wees specifiek.
Je kent ze vast wel, mensen die de meest ingewikkelde dingen op ’n heel begrijpelijke en eenvoudige manier kunnen vertellen / uitleggen. Denk bijvoorbeeld aan Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie of Robbert Dijkgraaf, directeur van het Institute for Advanced Study te Princeton.
Als je verhaal dus over ingewikkelde dingen gaat, bedenk dan hoe je het extra-eenvoudig kunt maken, eventueel aan de hand van voorbeelden.
Maar ook: als je verhaal helemaal niet zo ingewikkeld is, ga het dan niet moeilijker maken door dure woorden te gebruiken, bijvoorbeeld om te laten zien dat je geleerd hebt. Dat sluit goed aan bij gebod 5: Doe jezelf niet belangrijker voor. Opscheppen is de snelste manier om de zaal te verliezen.
4. Zoek verbinding met de zaal op emotioneel niveau. Dit is vooral van belang, als je zaal groot én donker is. Daarnaast promoot ik uiteraard altijd Relational Presence, maar het één sluit het ánder natuurlijk niet uit.
8. Het is prima om wat steekwoorden op papier te hebben. Voorlezen uitsluitend oké als je het echt niet anders kunt. Hier heb ik ongetwijfeld eerder over geschreven (zie bij onderwerpen onder Voorbereiding). Zorg ervoor dat je verhaal / voordracht vers is en ga dus niet je speech voorlezen.
Daarnaast ging het artikel in op de tijdsduur van een speech, bij TED is dat (volgens een van de geboden) dus 18 minuten. Nu is het natuurlijk zo dat je bij de ene spreker al binnen 7 minuten in slaap kunt vallen, terwijl je bij de ander na ’n uur of langer nog fris aan zijn/haar lippen hangt. Zelf ben ik wel ’n voorstander van ’n limiet van zo’n 20 tot 30 minuten. Wat m.i. echter nog belangrijker is: Als je publiek vooraf weet hoelang je speech ongeveer duurt, dan is het veel meer bereid om er met aandacht bij te zijn dan bij een open einde.
Oh ja, nog wel even terug naar de titel – het 11e gebod – dit is niet van TED, maar komt in het artikel naar voren als tip van collegatrainer Remco Claassen: Geen Powerpoint. Deel nooit het podium met iets wat meer licht geeft dan jijzelf. Héél mooi gezegd. Daar sluit ik me graag bij aan, zoals je ongetwijfeld begrijpt na mijn vorige artikel over Powerpoint.
Hartelijke groet,
Stef de Beurs

Er circuleren op internet heel wat tips over spreken in het openbaar, ook op deze site. Daarvan is de eerste tip natuurlijk een open deur: Volg eens ’n cursus of training. Heb je ooit je rijbewijs gehaald zonder enige rijles? Toch is dat wat veel mensen van zichzelf verwachten, onder het motto ik kan toch spreken. Maar bij spreken in het openbaar komt er een dimensie bij: een meerkoppig publiek, dus waar richt je je dan op.


Je kunt een inhoudelijk prachtige speech voorbereiden, uitschrijven en ook schitterend voorlezen, maar het blijft voorlezen. De mensen in de zaal/aula zullen echter iets missen (zeker de mensen die jou (goed) kennen): Jouw bevlogenheid, authenticiteit en verbondenheid blijven veelal verborgen het voorlezen.
Die vraag is lekker actueel want volgende maand geef ik een presentatie in Toulouse, waar we met Speaking Circle collega’s bij elkaar komen. Het gaat over de
Nadat we geboren zijn is de enige zekerheid in het leven dat we ooit weer dood zullen gaan. Bij spreken in het openbaar heb je ook maar één zekerheid: Zodra je het podium op gaat heb je nog één zekerheid: je loopt er ook weer ’n keer af. En in die tussentijd heb je je ding te doen. Met of zonder voorbereiding. Met of zonder apparatuur.
Deze vraag is zoveel gesteld, dat ik er weer eens iets over schrijf. Iedereen heeft er wel ’n mening over, ik ook. Wat je er ook mee doet, er is altijd wel iemand die er een conclusie aan kan verbinden. Bijvoorbeeld: Doe je je armen over elkaar, dan lijkt het of je je afsluit. Houd je ze op je rug dan kom je wellicht belerend over. Etcetera.
Ook als je je niet op je gemak voelt om voor een groep te staan, moet je het soms gewoon doen. En wat zich in jouw gedachten afspeelt is van belang op hoe je je (vooraf en tijdens) voelt. Lichaam en geest zijn een eenheid en zij beïnvloeden elkaar over en weer. Eerder heb ik geschreven over
Om inspiratie op te doen voor dit artikel, keek ik eens in mijn archief. Daar kwam ik een artikel tegen, dat ik in 1997 schreef over Belastingen en Ankeren. Een anker is een uniek signaal dat bij herhaling telkens dezelfde staat (stemming) oproept. De relatie met Belastingen kwam voort uit de blauwe enveloppen. Wist je dat de Belastingdienst het monopolie heeft op die specifieke kleur blauw? Als een enveloppe in die kleur op de mat valt, roept dat bij de meeste mensen een specifieke stemming op. De kleur werkt als een anker. Krijg je ieder jaar belasting terug, dan roept dat natuurlijk een goede stemming op. Moet je altijd betalen, dan roept die kleur ongetwijfeld een andere stemming bij je op.
Als je dit leest, denk je wellicht: huh, die Stef hoeft toch niet af te vallen. Dat klopt, maar ik kom de problematiek in mijn omgeving wel tegen én ik heb er ook ideeën over. Bovendien heb ik iemand beloofd om over die ideeën ’n keer iets te schrijven, bij deze dus. Hoe past dit nu in het plaatje van mijn werk mb.t. communicatie? Simpel: communicatie met jezelf is ook communicatie en dát is precies waar ik me op wil richten in dit artikel.
Over het algemeen genomen zijn we tegen niemand zo streng als tegen onszelf. Natuurlijk merken we het effect daarvan ook wanneer we in het openbaar moeten (gaan) spreken. Want streng zijn tegenover onszelf wil ook zeggen dat we de lat hoog leggen. Ga eens op de lat zitten, las ik ’n tijdje geleden ergens. Kon je al direct fietsen toen je het voor het eerst probeerde? Heb je je rijbewijs in één les gehaald?
Bij Speaking Circles hebben we het vaak over waardering. Nu heb ik ’n paar andere mogelijkheden met waardering waar je je voordeel mee kunt doen.
Luisteren wordt vaak als vanzelfsprekend beschouwd. Sterker nog, er wordt zelfs niet vaak over gesproken. Waar wij mensen nogal makkelijk tegenaan lopen is, dat onze aandacht snel verslapt, als we aan het luisteren zijn. Iemand vertelt ons iets en terwijl we (denken dat we) luisteren gaan onze gedachten al op de loop met het verhaal. Onze eigen interpretaties van hetgeen verteld wordt gaan bijvoorbeeld een belangrijker rol spelen. Al doende kunnen we al snel toe zijn aan de behoefte om die eigen interpretaties – onze eigen verhalen – te gaan vertellen……..terwijl de spreker van dat moment nog niet klaar is met zijn verhaal. Ondertussen hebben wij ’n mogelijk belangrijk deel gemist. Deze vorm van luisteren noem ik wel eens wachten, nl. wachten tot we zelf het woord kunnen nemen. Wel heel begrijpelijk, maar ook erg jammer. Want het doet geen recht aan diegene waarnaar we op dat moment niet volledig hebben geluisterd.
Nadat ik voor de zomer het seizoen ben uitgestapt met 7 tips om je presentatie te verpesten, zal ik nu het nieuwe seizoen beginnen met 7 tips voor een lekkere presentatie. Natuurlijk is zo’n lijstje nooit compleet en ook over het aantal kan men van mening verschillen. Na de eerste tip is zelfs de volgorde willekeurig.
Natuurlijk is deze opsomming niet compleet en ook de volgorde ligt niet vast. Het zijn gewoon veel voorkomende fouten die worden gemaakt, waarmee je een presentatie of speech effectief om zeep helpt en ik wil je hiermee prikkelen om erover na te denken.
Die éne herinnering uit de workshop terughalen en gebruiken voordat je het podium op gaat. Neem voordat je het podium op gaat even kort de tijd. Ga als ’t kan even zitten en doe je ogen dicht. Ga in je gedachten terug naar die laatste keer, waarin je zo’n fantastische ervaring had voor een groep, tijdens een workshop of elders. Zie wat je toen zag, full color. Hoor wat je toen hoorde, in alle toonaarden. Kun je de waardering nog horen, die je kreeg? Ook al weet je de woorden niet meer precies, je weet vast nog wel de strekking van de waardering. En ook, voel wat je toen voelde!! En laat al die elementen van beelden, gehoor en het geweldige gevoel samenkomen in die ene ervaring….. en merk op wat ’t met je doet. Krijg je een (innerlijke) glimlach? Adem een keer goed in en uit, open je ogen…… en doe je ding.
Wat doe je als je de draad van je verhaal kwijt bent? Een veel voorkomende vraag tijdens de workshops. Er zijn natuurlijk verschillende manieren om de draad van je verhaal kwijt te raken. De invloed van je publiek door bijvoorbeeld vragen te stellen. Maar zelf kun je er ook de oorzaak van zijn, simpelweg door het ongemak bij het idee om de draad van je verhaal kwijt te raken. Waar je aandacht aan geeft, dat groeit. Dus als je (teveel) aandacht geeft aan dat idee, dan is de kans ook groter dát het zal gebeuren.
Naar aanleiding van ‘n vraag van een lezer ga ik wat dieper in op context: De situatie waarin je communiceert bepaalt mogelijk hoe je je daarbij voelt en hoe je reageert. Misschien zelfs juist als je dat niet wilt.
troonrede van de koningin. Als je dat doet, wat ga je dan met die uitgeschreven speech doen? Enerzijds kun je hem voorlezen, maar dat is absoluut niet spontaan en komt dus heel kunstmatig over. Bovendien, door het voorlezen, heb je vrijwel geen verbinding met je publiek. Anderzijds zou je de uitgeschreven speech uit je hoofd kunnen leren. Dat is eveneens niet erg spontaan en er zit nog een nadeel aan: Als je de draad van je verhaal kwijt bent, loop je het risico de draad niet meer terug te vinden. Bovendien kun je niet makkelijk inspelen op vragen of opmerkingen uit het publiek. Ga na wat je al weet over de onderwerpen van je speech en noteer wat steekwoorden over wat je ter sprake wilt brengen. Verdiep je in onderwerpen waarover je meer informatie nodig hebt.