Tag archieven: Presenteren

Praktijkgevallen

Graag wil ik een recente eigen praktijkervaring van spreken in het openbaar met je delen. Ik was gevraagd om mee te werken aan de openingsceremonie van het Eigentijds Festival in Vierhouten. Bij voorbereidend overleg in de middag werd duidelijk dat het slim zou zijn als ik de reeds door ’n ander bedacht stukje tekst uit m’n hoofd zou leren. Zoals je wellicht begrijpt, ben ik er een groot voorstander van om je tekst bij een speech en dergelijke ter plekke te laten ontstaan. Nu ontkwam ik er niet aan, de tekst was al bedacht en (nog) niet de mijne.
Een van mijn collega’s maakte de zeer wijze opmerking: “je moet de tekst gaan voelen”. Ik moest ’t stukje dus uit m’n buik leren, als het ware. Zo gezegd, zo gedaan, en toen ik het met collega’s vooraf tijdens het eten wilde oefenen, werd me duidelijk dat spreken in het openbaar volgens onze eigen methode van Speaking Circles totaal niet samengaat met uit het hoofd geleerde tekst. Toen ik namelijk een van mijn collega´s in de ogen keek, kon ik geen verbinding meer maken met de geleerde tekst. Simpel omdat het geheugen daarvoor onbereikbaar is als je iemand in de ogen kijkt. Dat was goed om te ervaren, zodat ik in dit geval beter verbinding met de tekst kon hebben, dan verbinding met het publiek.
Bovendien, ik stond tijdens de ceremonie ergens in het centrum van een grote cirkel met daaromheen circa 2000 mensen. Deze mensen stonden toch al redelijk ver weg. De microfoon kwam langs en ik sprak mijn stukje tekst. Het voelde goed, want de tekst paste inmiddels bij me. Daarnaast, het voelde goed om onderdeel te zijn van de openingsceremonie van het Festival waarvan ik al meer dan 10 jaar deel uitmaak en dat ik een warm hart toedraag. Tot slot, het voelde goed omdat de tekst verband hield met de krachtcentrale van het 3e chakra, de verbinding met de aarde, de zon….. én mijn eigen intenties met betrekking tot mijn werk hier en nu. De deelname aan de slotceremonie ´n paar dagen later maakte het geheel compleet. Weer een ervaring rijker dus.

Spreken in het openbaar – Tip 4

Apparatuur: Beamer, powerpoint, etc.

Mijn visie hierop is: hoe minder apparatuur, hoe beter. In veel lezingen tref je in het midden voor het publiek het scherm aan waarop via een beamer een en ander wordt vertoond tijdens de lezing. Dat betekent dat de apparatuur in het middelpunt van de belangstelling staat in plaats van degene die de presentatie geeft. In het ergste geval gaat de presentator aan de zijkant staan en leest voor wat er op het scherm verschijnt. Hinderlijk voor het publiek, want er is geen enkele verbinding met de spreker. Hinderlijk voor de spreker, want als het publiek naar een scherm kijkt ben je zelf ook uit verbinding met je publiek en dat kan je weer ongemak bezorgen. Bovendien leest het publiek het scherm sneller dan de presentator het kan voorlezen. Mensen kunnen niet zo heel veel dingen tegelijk, dus als ze op het scherm aan het lezen zijn, dan is de kans des te groter dat ze helemaal niet meer horen wat je te zeggen hebt.
Ik zou het graag willen omkeren: jij als spreker staat in het middelpunt van de belangstelling en als je persé apparatuur nodig hebt, zet die dan aan de zijkant. En reduceer het aantal beelden tot een absoluut minimum, het hoogst noodzakelijke. Laat als het even kan iemand anders op jouw signalen de apparatuur bedienen. Regelmatig heb ik meegemaakt dat een lezing opgeschort moest worden en zelfs een keer tussentijds afgebroken omdat de apparatuur problemen gaf. De presentator had zich dermate aan de apparatuur opgehangen, dat hij zonder de beelden gewoon niet verder kon. Dus als je dan toch appartuur gebruikt – soms ontkom je er natuurlijk niet aan – zorg dan dat je ook altijd zonder kunt.
Als het geven van een diapresentatie het hoofddoel van de avond is, dan is het natuurlijk andersom: De apparatuur en scherm zijn hoofddoel en je tekst is dan alleen begeleidend. Als je niet om beelden heen kunt, zorg er dan ook voor dat je apparatuur en dergelijke ruim op tijd in de zaal hebt getest. Zo kom je tijdens je presentatie niet voor verrassingen te staan. Als je een zgn. flip-over gebruikt, beperk dan de tijd dat je erop schrijft. Je hebt tijdens het schrijven nl. geen verbinding met je publiek. Voor al deze apparatuur geldt mijns inziens: als het géén adequate functie vervult, laat het dan maar achterwege. Als de apparatuur dient als afleiding van jezelf, zorg dan dat je zelf graag in het middelpunt van de belangstelling staat en laat het niet aan de apparatuur over.
Succes. Stef

Spreken in het openbaar – Tip 3

Relational Presence – Aanwezigheid in relatie:

Doe eens de volgende oefening met ‘n vriend of vriendin, die dit ook eng vindt en/of die je vertrouwt. Ga op je gemak tegenover elkaar zitten, zonder tafel ertussen. Zet een kookwekker ofzoiets op 1 minuut en kijk elkaar alleen maar in stilte in de ogen. Dat stil zijn is erg belangrijk. Het kan gebeuren dat je erom moet lachen. Dat is OK, maar “geef er geen woorden aan”. Probeer ’t dan telkens opnieuw……. tot ’t lachen vanzelf over gaat. Lukt dat, maak er dan 5 minuten van, eerst ook weer in stilte.
Daarna ieder 5 minuten mét de mogelijkheid om te praten terwijl de ander uitsluitend stil luistert:
Blijf elkaar in de ogen kijken. De één heeft de mogelijkheid te spreken, vanuit zichzelf en dat mag niet over de ander gaan. Spreek vanuit jezelf. Wat is nu belangrijk en komt nu in je op om te delen? Let op: je kúnt spreken en je kúnt ook stil blijven. De ander mag niet verbaal reageren, alleen vol aandacht luisteren, beschikbaar zijn met de ogen. Op wat gezegd wordt, gaat de ander niet in, ook niet in zijn/haar 5 minuten, of later.
Daarna dezelfde mogelijkheid van 5 minuten voor de ander, waarbij dezelfde afspraak van hiervóór van toepassing is.
Waar dient dit alles toe? In feite is dit ook voorbereiding, voorbereiding om voor een publiek aanwezig te zijn in relatie met één persoon tegelijk. Hier kom ik in een volgende tip op terug. Succes, Stef

Spreken in het openbaar – Tip 2

Mijn visie op voorbereiding.

Natuurlijk is enige voorbereiding handig, maar niet zoals vaak gedacht wordt. Ga een speech vooral niet vooraf uitschrijven. Laat dit s.v.p. over aan de Voorbereidingtroonrede van de koningin. Als je dat doet, wat ga je dan met die uitgeschreven speech doen? Enerzijds kun je hem voorlezen, maar dat is absoluut niet spontaan en komt dus heel kunstmatig over. Bovendien, door het voorlezen, heb je vrijwel geen verbinding met je publiek. Anderzijds zou je de uitgeschreven speech uit je hoofd kunnen leren. Dat is eveneens niet erg spontaan en er zit nog een nadeel aan: Als je de draad van je verhaal kwijt bent, loop je het risico de draad niet meer terug te vinden. Bovendien kun je niet makkelijk inspelen op vragen of opmerkingen uit het publiek. Ga na wat je al weet over de onderwerpen van je speech en noteer wat steekwoorden over wat je ter sprake wilt brengen. Verdiep je in onderwerpen waarover je meer informatie nodig hebt.
Als van je verwacht wordt dat je een speech gaat houden, dan is de kans groot dat jij ook voldoende over het onderwerp weet. De meeste informatie zal dus al in je zitten, zogezegd. Het hoeft er alleen maar op het juiste moment uit te komen. Als je onderwerp bijvoorbeeld bestaat uit 7 items, schrijf dan 7 steekwoorden op een kaartje. Op technieken als Powerpoint kom ik zeker nog ’n keer terug. Laat in de weken of dagen voorafgaand aan je speech nu en dan je gedachten gaan over die items en wat je er allemaal over “zou kunnen” vertellen. Laat verder je gedachten gaan over het soort publiek waar je voor komt te staan. Zijn het mede-deskundigen t.a.v. het onderwerp of leken. Dat maakt natuurlijk verschil. Hoeveel tijd is er voor je speech beschikbaar? Heb je 20 minuten beschikbaar en ben je na 15 minuten klaar, prima. Je hoeft niet alle beschikbare tijd te vullen. Zorg dat je een klok, stopwatch of MotivAider hebt zodat je weet wanneer je je speech moet afronden. Als je al ervaring hebt met bijvoorbeeld Speaking Circles, ga ik er vanuit dat je voldoende zelfvertrouwen hebt om je speech in het moment te laten ontstaan. Zo niet, ga terug naar tip 1. Autorijden leer je ook niet in één rijles. 🙂
Andere voorbereidingen. Het is erg prettig om vooraf te weten hoe de zaal eruit ziet. En wat zijn de mogelijkheden van geluidsinstallatie? Is er een microfoon met of zonder draad? Kun je de microfoon meenemen terwijl je voor het publiek beweegt? Zaken die je vooraf even kunt nagaan. En als dit allemaal niet mogelijk is, neem ’t zoals ’t komt.

Spreken in het openbaar – Tip 1

Volg eens ’n workshop of cursus. De eerste tip is natuurlijk een open deur. Maar hoe vanzelfsprekend is die open deur eigenlijk? Voor zoiets als autorijden zou je het niet in je hoofd halen om zonder rijles de weg op te gaan. Het is dus heel normaal om voor een nieuwe vaardigheid ’n cursus te volgen. Of, om een bestaande vaardigheid verder te verfijnen. Of, om een bestaande belemmerende overtuiging te vervangen voor een helpende overtuiging.

Wij mensen zijn soms zo veeleisend t.o.v. onszelf, dat we verlangen dat we dit zomaar moeten kunnen. En ja, het liefst meteen perfect. Herkenbaar? Er zijn workshops en cursussen in alle soorten en maten en dat is niet voor niets. Mensen zijn er ook in alle soorten en maten. Als je dus, misschien juist zonder dat je weet waarom, aangetrokken wordt door een bepaalde cursus dan is de kans groot dat het voor jou de juiste is. Veel succes! Stef

Speaking Circles is als…… “je rijbewijs halen”.

Voordat je in Nederland met een auto de weg op mag, heb je een rijbewijs nodig. Je neemt rijles en in een veilige omgeving begin je voorzichtig met je eerste stappen op de openbare weg. In het begin heb je ongetwijfeld niet alles in de hand en kan de rijinstructeur gelukkig nog ingrijpen als je in de fout gaat. Na verloop van ’n aantal lessen doe je examen en mag je uiteindelijk zelfstandig de weg op. Dan begint ’t pas echt, met vreemde situaties die je tijdens je rijles nog nooit hebt meegemaakt. Je krijgt te maken met aggresieve medeweggebruikers, sneeuw en ijs, nare vragen van de politie als je te snel hebt gereden, etc. etc.
Bij Speaking Circles is het al niet anders. In de echte wereld buiten Speaking Circles loop je tegen situaties aan die je nog niet eerder hebt meegemaakt….. en met de kracht die je bij Speaking Circles hebt opgedaan, ga je ermee om. Met vertrouwen in jezelf ga je ermee om, ook als ’t eens ’n keer niet makkelijk is.