Angst is een emotie die van pas kan komen om je te beschermen. Er zijn realistische vormen van angst. Denk bijvoorbeeld aan een brandend huis. Angst zal je ervan weerhouden om er binnen te gaan. En voor de brandweerman, die dat wél doet, zorgt angst ervoor dat hij erg goed oplet en voorzichtig is. Daar is moed voor nodig: angst ervaren en het tóch doen. Angst is een emotie om ervoor te zorgen dat je overleeft. Heel nuttig dus. Toen lang geleden mijn huis in brand stond, ondernam ik één heilloze poging om te blussen. Het was midden in de nacht. Al heel snel namen mijn reflexen het over: Ieder een kind uit bed plukken en nog net op tijd naar buiten vluchten, in m’n onderbroek.

Angst roept ook een vecht of vluchtreactie op, waar we meestal niet over na hoeven te denken. Mijn automatische systeem nam het in de vechtreactie (blussen) hierboven al snel over toen de vlammen tegen het 4 meter hoge plafond sloegen. De vluchtreflex nam het over, zodat we het allemaal overleefden.

Maar wat nu, als je een angst hebt die niet zo goed te relateren is aan werkelijk fysiek gevaar? Spreken in het openbaar roept bij veel mensen angst op. Misschien was dat eeuwen geleden wél een realistische angst. In die tijd liep je ongetwijfeld fysiek gevaar, wanneer je jouw waarheid verkondigde. Zo groot zal het externe gevaar nu niet meer zijn. Wel lopen we bij spreken in het openbaar tegen die kwetsbaarheid aan. Van Dale zegt o.a. over kwetsbaar: vatbaar voor verwonding of ander onheil.

Ander onheil is bij spreken in het openbaar mogelijk van toepassing, maar speelt zich voornamelijk in ons hoofd af. Je staat voor een groep en bent dan kwetsbaar. Er kan je een ramp overkomen, vatbaar voor onheil, zoals Van Dale stelt. Je kunt erg gevoelig zijn, mensen kunnen je ráken. Iedereen kijkt naar je en denkt iets over je. En jij vraagt je mogelijk af “wat zullen ze wel van me denken?”, of erger: “word ik niet afgeschoten?”. (Misschien komt die laatste term wel van eeuwen geleden. 🙂 )  Van de weeromstuit heb je misschien het idee (al dan niet bewust) dat je je beter wat kunt afsluiten, zodat je minder kwetsbaar bent. Dat is echter een schijnoplossing. Op die manier geeft angst voor kwetsbaarheid een verkeerde boodschap aan je lichaam door.

Als je dit herkent, dan is het goed om je te beseffen dat kwetsbaarheid veel kracht in zich heeft. Kwetsbaar zijn betekent ook raakbaar en open voor echt contact, gevoelig(er) ook. Wat mij betreft mag je dus gerust kwetsbaar zijn, je kwetsbaar opstellen. Het toont dat je voldoende zelfvertrouwen hebt om raakbaar te zijn. En, wellicht vreemd genoeg, ben je dan minder gemakkelijk te kwetsen. Kwetsbaar zijn heeft ook raakvlakken met moed. Moed is niet de afwézigheid van angst. Je bent ergens bang voor, je bent dus kwetsbaar, maar je doet het toch.

De eerste wens die veel cursisten hebben is van die angst áf te komen. Mijn boodschap is eerder: omarm die angst en ondanks dat, doe het, ga staan en ervaar die kwetsbaarheid en kracht.

Reageren?  Ik zeg Doen.

Hartelijke groet,
Stef de Beurs